Proces upadłości konsumenckiej to mechanizm prawny, umożliwiający osobom niewypłacalnym, które nie prowadzą działalności gospodarczej, umorzenie zobowiązań i rozpoczęcie nowego życia bez długów. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa syndyk, który zarządza masą upadłości, a więc niemal całym majątkiem dłużnika. Do masy upadłości wchodzi także część wpływów, jakie w trakcie postępowania otrzymuje dłużnik. Poniżej znajduje się szczegółowy opis, jakie składniki majątkowe oraz wpływy podlegają zajęciu.
Jakie dochody wchodzą do masy upadłości?
Do źródeł dochodów najczęściej otrzymywanych przez upadłych i wchodzących do masy upadłości należą:
- dochód z umowy o pracę,
- dochody z umowy zlecenia,
- dochód umowy o dzieło,
- renta lub emerytura,
- dochód z wynajmu.
Dochody z pracy
Do masy upadłości wchodzi części wynagrodzenia za pracę dłużnika. Wysokość zajęcia jest jednak ograniczona przepisami Kodeksu pracy. Zajęciu podlega maksymalnie 50% wynagrodzenia netto, a w przypadku alimentów – do 60%. Kwota wolna od zajęcia wynosi równowartość minimalnego wynagrodzenie za pracę (w przeliczeniu na etat), które od lipca 2024 roku wynosi 4300 zł brutto. Kwota wolna nie dotyczy zobowiązań alimentacyjnych.
Świadczenia emerytalne i rentowe
Świadczenia emerytalne i rentowe podlegają zajęciu, jednak z pewnymi ograniczeniami. Zajęciu podlega do 25% świadczenia, ale wolna od zajęcia jest kwota odpowiadająca 75% świadczenia minimalnego.
Inne dochody i świadczenia
Wszystkie inne dochody i świadczenia, które mogą być uznane za majątek dłużnika, mogą podlegać zajęciu przez syndyka. Dotyczy to na przykład zwrotów podatków, nagród, darowizn czy innych wpływów.
Świadczenia wyłączone spod egzekucji
Zgodnie z art. 833 § 6-9 Kodeksu postępowania cywilnego (KPC), pewne świadczenia nie podlegają egzekucji i nie będą wchodziły do masy upadłości. Do tych świadczeń należą:
– Świadczenia alimentacyjne
– Świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów
– Świadczenia rodzinne np. 800+
– Dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych
– Zasiłki dla opiekunów
– Świadczenia z pomocy społecznej
– Świadczenia integracyjne
– Świadczenie wychowawcze
– Świadczenie „Dobry start”
– Jednorazowe świadczenie „Za życiem”
– Rodzinny kapitał opiekuńczy
– Dofinansowanie obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna
– Dodatek osłonowy
– Dodatek węglowy
– Dodatek dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła
– Dodatek elektryczny
– Refundacja podatku VAT
– Dodatki mieszkaniowe
– Dodatki energetyczne
– Zapomogi z kas zapomogowo-pożyczkowych
Jakie składniki majątkowe wejdą do masy upadłości?
Nieruchomości i ruchomości
Do masy upadłości wchodzą – i podlegają likwidacji czyli sprzedaży – nieruchomości oraz ruchomości należące do dłużnika. Dotyczy to zarówno mieszkań, domów, działek, jak i samochodów czy innych wartościowych przedmiotów. Należy jednak pamiętać, że niektóre przedmioty codziennego użytku nie będą objęte przez syndyka – przeważnie są to takie ruchomości, których wartość, ze względu na ich wiek i stan zużycia, nie przedstawiają dużej wartości rynkowej a także rzeczy osobiste, np.: ubrania, oraz przedmioty służące do nauki. Z oczywistych względów do masy upadłości nie wejdą także rzeczy nienależące do osoby zadłużonej. W trakcie postepowania upadły może wnieść do sądu o wyłączenie z masy upadłości innych ruchomości (jednak wyłącznie musi być uzasadnione).
Oszczędności i inwestycje
Środki zgromadzone na rachunkach bankowych, lokatach oraz inwestycje w papiery wartościowe mogą być zajęte przez syndyka. Dotyczy to zarówno gotówki, jak i innych form oszczędności, takich jak obligacje czy akcje.
Prawa majątkowe
Syndyk może także zająć prawa majątkowe dłużnika, takie jak udziały w spółkach, prawa autorskie, patenty czy inne prawa majątkowe, które mogą przynosić dochody.
Podsumowanie
Upadłość konsumencka to proces mający na celu uporządkowanie finansów dłużnika i spłatę jego zobowiązań wobec wierzycieli, tym samym uwolnienie się od długów przez osobę znajdującą się w kryzysie finansowym.
Ustawodawca, w związku z głównym celem postępowania upadłościowego wobec konsumentów czyli umorzeniem zobowiązań, w celu zaspokojenia – chociażby częściowego – wierzycieli, wprowadził procedurę tworzenia i likwidacji masy upadłości, do której wchodzi większość składników majątkowych – nieruchomości, ruchomości, oszczędności, inwestycje oraz inne prawa majątkowe, a także wpływy otrzymywane przez upadłego w trakcie postępowania w tym dochody z pracy, świadczenia emerytalne i rentowe, i inne dochody. Ważne jest jednak, aby dłużnik znał swoje prawa, ponieważ wiele świadczeń jest wyłączonych spod egzekucji i nie wchodzą do masy upadłości. To zapewnia dłużnikom pewną ochronę w trakcie procesu upadłościowego.
Współpraca z Doświadczonymi Licencjonowanymi Doradcami
Proces upadłości konsumenckiej może być skomplikowany i wymagać szczegółowej wiedzy prawnej oraz finansowej.
Dlatego TYLKO współpraca z doświadczonymi doradcami jest kluczowa dla skutecznego przeprowadzenia tego procesu. Specjaliści z zakresu prawa upadłościowego mogą pomóc w zrozumieniu wszystkich aspektów procesu, ochronie praw dłużnika oraz optymalizacji warunków spłaty zobowiązań. Dzięki profesjonalnemu wsparciu możliwe jest uniknięcie wielu pułapek i błędów, które mogą wpłynąć na wynik postępowania i dalszą sytuację finansową dłużnika.